SOMI start nieuwe collectieve claim tegen X (Twitter)

Na uitgebreid en jarenlang onderzoek van dit platform, kondigt Stichting Onderzoek Marktinformatie (SOMI) kondigt haar eerste rechtszaak aan tegen X (Twitter) wegens grove schendingen van grondrechten inzake gegevensbescherming en consumentenbescherming.

Ondanks de Europese wetgeving op het gebied van gegevensbescherming en consumentenbescherming schendt X al jaren welbewust de rechten van haar miljoenen gebruikers.

Vanuit verschillende Europese instanties zijn handhavingsacties gestart; zo zijn er klachten ingediend door betrokkenen en boetes opgelegd door verschillende Europese privacytoezichthouders. De Europese Commissie is in december 2023 een formele inbreukprocedure gestart tegen X. De eerste onderzoeksresultaten bevestigen de vermoedens dat X zich niet aan de DSA houdt. De Europese Commissie heeft diverse grove schendingen van de DSA vastgesteld en is voornemens om een boete op te leggen.

X volhardt echter in haar illegale praktijken voor commercieel gewin en neemt geen maatregelen om het X-platform tot een veilige plek te maken. Enerzijds bespaart X (met alle gevolgen van dien) op het nemen van de nodige maatregelen ten behoeve van de (technische) cyberveiligheid van haar platform en de content op haar platform (zoals maatregelen tegen hate speech), anderzijds verdient X maximaal aan advertenties op een manier die niet rechtmatig is. En dat alles zonder daar transparant over te zijn. SOMI beroept zich namens X-gebruikers op de schending van diverse verplichtingen op grond van de AVG, de DSA en de Nederlandse implementatie van de Richtlijn Oneerlijke Handelspraktijken.

Met deze procedure beoogt SOMI dat de onrechtmatige praktijken van X stoppen en dat X wordt gehouden aan haar verplichtingen die horen bij haar verantwoordelijkheid als aanbieder van een zeer groot online platform, zoals X dat is. Daarnaast eist SOMI compensatie voor alle X-gebruikers die gedupeerd zijn door de onrechtmatige gedragingen van X.

Deze zaak kan een belangrijk juridisch precedent scheppen voor zowel Nederlandse als Europese rechtbanken.

Datalekken

Sinds januari 2022 zijn er bij X minstens vier datalekken geweest, waarbij de persoonlijke gegevens van X-gebruikers herhaaldelijk op het dark web zijn beland. SOMI heeft deze informatie onderzocht en deze is voor de deelnemers van haar acties via de SOMI app beschikbaar. Ondanks de ernstige inbreuken heeft X nagelaten passende beveiligingsmaatregelen te treffen om de gegevens te beschermen. Bovendien heeft X in strijd met de AVG, zowel de autoriteiten als de getroffen X-gebruikers niet (tijdig) op de hoogte gebracht van de datalekken.

Hate speech

Als een Very Large Online Platform (VLOP) zoals aangewezen door de Europese Commissie, schiet X ook tekort in haar verplichting om inhoud die gemotiveerd is door haat, vooroordelen of intolerantie effectief aan te pakken. Dit is geen verrassing, aangezien het algemeen bekend is dat sociale media zoals X voor het grootste deel hun inkomsten genereren uit advertenties en er dus financieel het meeste baat bij hebben om de aandacht van hun gebruikers en bezoekers zo lang mogelijk vast te houden. Berichten die het meeste haat en verontwaardiging oproepen, trekken daarbij de meeste aandacht.

Daarnaast heeft de beslissing van X om haar moderatieteam aanzienlijk te verkleinen een omgeving gecreëerd waarin haatdragende, intolerante en andere schadelijke, kwetsende inhoud zich gemakkelijker kan verspreiden. Tegelijkertijd blijft X informatie achterhouden over de manier waarop het dergelijke hate speech op het platform daadwerkelijk bestrijdt en welke resultaten daarmee geboekt worden.

Microtargeting

X maakt het met haar advertentiedienst mogelijk om gericht te adverteren op basis van gevoelige persoonsgegevens, zoals politieke opvattingen of religieuze overtuigingen van X-gebruikers. Deze zogenaamde ‘microtargeting’ vindt plaats voor commerciële doeleinden van X, zonder dat daar een wettelijke rechtvaardigingsgrond voor aanwezig is. Het vindt ook plaats zonder dat gebruikers hiervan op de hoogte zijn.

Zo kon de Europese Commissie in september 2023 de advertentiedienst van X gebruiken om de zeer controversiele voorgestelde regelgeving voor chatcontrole te promoten op het X-platform.

X kon ervoor zorgen dat de betreffende advertentiecampagne niet verscheen bij X-gebruikers die privacy belangrijk vinden door gebruik te maken van politieke trefwoorden zoals "Brexit", "Nigel Farage" of "Giorgia Meloni".

Ook mensen met interesse in “Christianity”, “Christian-phobia” en “anti-Christian” werden uitgesloten. En dit geval staat niet op zichzelf. SOMI identificeerde diverse gelijkende gevallen waarbij targeting op basis van politieke opvatting, religie of seksuele voorkeur op het platform plaatsvond.

Microtargeting op basis van dergelijke gevoelige persoonsgegevens leidt niet alleen tot een grove schending van privacyrechten van X-gebruikers, maar vormt tevens een directe bedreiging voor de democratie. Deze schending is bijzonder opvallend aangezien de advertentierichtlijnen van X expliciet het gebruik van gevoelige kenmerken, zoals politieke opvattingen en religieuze overtuigingen voor ad targeting verbieden.

Deze schendingen benadrukken een patroon van disrespect voor de rechten van Europese burgers, gebrekkige transparantie en nalatige verantwoordelijkheid, met ernstige gevolgen voor X-gebruikers. Het is duidelijk dat X onrechtmatig heeft gehandeld en zichzelf ongerechtvaardigd heeft verrijkt ten koste van haar gebruikers. Deze praktijken hebben schade veroorzaakt. Daarom eist SOMI staking van het onrechtmatige handelen en compensatie namens de getroffen X-gebruikers. Registratie is gratis. Bezoek Twitterclaim.org.